آشنایی با مفهوم سواد مالی + نکات کاربردی
سواد مالی چیست؟
همه ما به باسواد بودن اهمیت بسیاری میدهیم اما یکی از زمینههایی که نسبت به آن توجه چندانی نشان نمیدهیم سواد مالی است. ممکن است اصطلاح سواد مالی را شنیده باشید، اما احتمالاً نمیدانید معنی دقیق آن چیست و چه کاربردی دارد؟ درواقع سواد مالی یکی از مهمترین مهارتهای زندگی است. اگر در یادگیری آن بکوشیم میتواند وضعیت اقتصادی ما را دگرگون کند. در واقع به کمک سواد مالی میتوانید مدیریت مالی بهتری داشته باشید. توصیه میکنیم هرچه سریعتر مهارتهای مالی خود را تقویت کنید چرا که باعث میشود تصمیمات سازندهای را در امور اقتصادی خود بگیرید.
به صورت کلی سواد مالی شامل چهار مهارت است:
- مدیریت بدهی: شناخت مفاهیم مرتبط با بدهی و مدیریت آن
- دانش بودجهبندی: مدیریت هزینهها، درآمد و بدهیها
- مهارت پسانداز: ایجاد روندی برای کاهش هزینهها و پسانداز
- امور سرمایهگذاری: آشنایی با شیوههای سرمایهگذاری
به طور کلی میتوان سواد مالی را دانش مهارت و مدیریت پول دانست. سواد مالی تعاریف مختلفی دارد اما به طور کلی آن را به عنوان توانایی افراد در درک و استفاده مؤثر از مهارتهای مالی مختلف، از جمله مدیریت مالی شخصی، بودجهبندی و سرمایهگذاری تعریف میکنند.
سواد مالی دانش نوپا
این نوع از سواد، مفهومی نسبتاً نوپا در علم اقتصاد است که توجه بسیاری از نظریهپردازان را به خود جلب کرده و بحثهای فراوانی درباره آن به راه افتاده است. امروزه بسیاری از افراد به این نتیجه رسیدند که باید دانش مالی خود را تقویت کنند. اما دلایل مختلفی وجود دارد که باعث میشود این کار را انجام ندهند. دسته دیگری از افراد وجود دارند که دانش مالی کافی دارند ولی عوامل بیرونی باعث میشود نتوانند دانستههای خود را عملیاتی کنند. برخی از این عوامل عبارتاند از:
- ضعف سیستم آموزش همگانی
- نداشتن برنامه مالی اوصولی
- فشارهای اجتماعی و فرهنگ
- پیچیدگی امور مالی
- عدم آشنایی با مدیریت ریسک
- افزایش سطح بدهیها
باید بپذیریم که سواد مالی به صورت عمومی در مدارس و دانشگاهها آموزش داده نمیشود. حتی در صورتی که افراد دانش مالی لازم را داشته باشند به دلیل پیچیدگی امور مالی نمیتوانند آنها را عملیاتی کنند. باید در نظر داشته باشید که سواد مالی فراتر از مفاهیم تئوری است و یک مهارت کاملا عملی محسوب میشود. همچنین مدیریت دارایی با عوامل خارجی مثل شرایط فرهنگی، انتظارات، اقتصاد و خیلی از مسائل دیگر در ارتباط است و همین موضوع اجرای آن را سخت میکند.
مزایای سواد مالی
قطعا داشتن سواد مالی میتواند تصمیمات مالی افراد را بهبود دهد. حتما نیاز نیست که سرمایه زیادی داشته باشید تا از این دانش بهره بگیرید. بلکه سواد مالی متناسب با شرایط و درآمد هر فردی امور مالی او را بهبود میدهد. در ادامه مهارتهای را که افراد با داشتن سواد مالی کسب میکنند را شرح میدهیم.
بهبود سرمایه گذاری
مفهوم سرمایهگذاری نقش مهمی در سواد مالی دارد. سرمایهگذاری به خرید دارایی و انتظار افزایش قیمت آنها در آینده گفته میشود. در واقع افراد در فرایند سرمایهگذاری نیازمند دانش مالی و مدیریت ریسک هستند. سرمایهگذاران باید به خوبی با مفاهیمی چون مدیریت ریسک، بازدهی، انواع ریسک، انتظارات، اقتصاد کلان، شناخت انواع دارایی و بازارهای مالی آشنا باشند. تمام این موارد در سواد مالی پوشش داده میشود.
به عنوان مثال افراد آگاه میتوانند بین سپردهگذاری و سرمایهگذاری تمایز قائل شود. سپردهگذاری به معنای نگهداری پول در بانک و دریافت سود است. در حالی که سرمایهگذاری به خرید داراییهایی مانند سهام، املاک، مستغلات یا کالا گفته میشود که هدف آن افزایش ارزش در آینده است. وجه تمایز اصلی این دو مورد در میزان ریسک و بازدهی است.
اصولا سرمایهگذاری پتانسیل سود بیشتر نسبت به سپردهگذاری دارد. اما در نظر داشته باشید که میزان ریسک سرمایهگذاری هم بالاتر از سپرده گذاری است. سواد مالی این شناخت را به شما میدهید که با توجه به انتظارات و شرایط خود بهترین انتخاب را انجام دهید.
یا در مورد سرمایهگذاری در طلا، خیلی از افراد فکر میکنند که فقط باید طلای فیزیکی خریداری کنند. در صورتی که برای سرمایهگذاری در طلا روشهای مختلفی وجود دارد که افراد با توجه به شرایط خود میتوانند از آن بهره بگیرند. برای آشنایی با شیوههای مختلف سرمایهگذاری در این فلز گرانبها مقاله انواع روشهای سرمایهگذاری در طلا را مطالعه کنید.
بودجهبندی و مدیریت ریسک
سواد مالی میتواند به تدوین استراتژیهای مالی کوتاهمدت و بلندمدت کمک کند. استراتژی مورد استفاده هر فرد به عوامل مختلفی مانند سن، افق زمانی سرمایهگذاری، تحمل ریسک، انتظارات و سایر عوامل بستگی دارد. این دانش شامل دانستن این موضوع است که تصمیمات سرمایهگذاری امروز چه تأثیری بر بدهیها و داراییهای شما در آینده خواهد داشت.
به عنوان مثال امروز شما میتوانید به جای پرداخت بیمه برای دریافت مستمری در آینده طلا خریداری کنید. طبیعتا هر کدام نقاط قوت و ضعف خود را دارد. با داشتن سواد مالی میتوانید وجه تمایز این گزینه را بررسی کنید.
در مثال فوق استفاده از بیمه به جهت فراهم کردن امنیت مالی در مواقع بحرانی یا در برابر حوادث غیر منتظره حائز اهمیت است. اما طلا نسب به بیمه قطعا بازده و سودآوری بالاتری در طول زمان خواهد داشت. این شما هستید که با سنجش میزان ریسک و بودجهبندی درآمد خود انتخاب میکنید.
مدیریت بدهیها
خیلی از افراد تعریف درستی از بدهی ندارند. عموما بدهی را به عنوان یک فرایند منفی تلقی میکنند. اما باید در نظر داشته باشید که بدهی یک مفهوم اقتصادی است. به عنوان مثال پول بدهی دولتها به بانکهای مرکزی است. همواره در در امور سرمایهگذاری از بدهی استفاده میشود. مثلا اوراق قرضهای که بانکهای مرکزی یا شرکتها منتشر میکنند نوعی بدهی است البته این مباحث بسیار گسترده میباشد. نکتهای که باید توجه داشته باشید این است که با شناخت مفاهیم به صورت صحبح افراد میتوانند عملکرد بهتری داشته باشند.
به عنوان مثال ممکن است افراد در طول زندگی خود از تسهیلات بانکی استفاده کنند. درک صحیح از چگونگی استفاده از وام و مدیریت آن یکی از جنبههای کلیدی سواد مالی است. در نظر داشته باشید دریافت وام در دوران تورم بسیار به افراد توصیه میشود. چرا که در دوران تورم با با تبدیل وام به دارایی از افت ارزش سرمایه خود جلوگیری میکنید و از پتانسیلهای رشد قیمتی بهره میگیرید. درصورتی که در دوران رکود باشید و بانکهای مرکزی سیاستهای انقباظی اعمال کنند دریافت وام به صرفه نخواهد بود.
به صورت کلی شما با داشتن دانش مالی به صورت آگاهانه تصمیم میگیرید و از سرمایه خود نهایت بازدهی را کسب میکنید.
راههای یادگیری سواد مالی
متاسفانه در مدارس و دانشگاهها دروس مرتبط با سواد مالی که اموری مثل چک، بدهی، سرمایهگذاری، بحرانهای مالی، بیمه و … را ارائه دهد وجود ندارد. به همبن دلیل افراد باید برای بهبود دانش خود و خانواده تلاش کنند. در نظر داشته باشید که آموزش سواد مالی و آگاهی بخشی در این حوزه به نسل جدید بسیار اهمیت دارد. اما واقعیت این است که سواد مالی در واقع یک حوزه میان رشتهای است که متشکل از اقتصاد، حسابداری، بیمه، معاملهگری، مدیریت ریسک و … است. به همین دلیل یادگیری این موضوع دشوار است.
برای یادگیری بهتر است پادکستهای اقتصادی و دورههای آنلاین اقتصاد را مشاهده کنید. همواره اخبار را دنبال کنید و تاثیرات آن را بسنجید. مشاهده برنامههای تحلیل اقتصادی بسیار تاثیرگذار است. همچنین در امور مالی با افراد خبره اقتصادی مشاوره کنید. حتمت توصیه میکنیم پادکستهای مرتبط با سواد مالی را که در گروه مالی پاکدامن تهیه میشود را گوش کنید.
جمع بندی
به طور کلی سواد مالی افراد را قادر میسازد تا تصمیمات هوشمندانهتری در مورد امور مالی خود بگیرند. ثبات مالی بلند مدت یکی از مهمترین جنبههای سواد مالی است. افراد با استفاده از این دانش توانایی بیشتری در ذخیره دارایی، سرمایهگذاری با دید بلندمدت و برنامهریزی برای بازنشستگی خواهند داشت. این دانش به افراد کمک میکند تا از چالشهای مالی پیشبینینشده با اطمینان بیشتری عبور کنند و آینده مالی خود را تأمین نمایند.
بهبود تصمیمگیری با افزایش سواد مالی به معنای توانایی ارزیابی منابع مالی با آگاهی کامل و انتخاب بهترین مسیر برای دستیابی به اهداف مالی است. کسب دانش در زمینههایی مانند انواع بازارهای مالی، به افراد کمک میکند تا تصمیمات آگاهانهتری بگیرند که در نهایت منجر به بهبود کلی وضعیت مالی آنها میشود.
کاهش استرس و افزایش اعتماد به نفس از مهمترین مزایای دانش مالی است. چرا که به افراد کمک میکند تا استرس مرتبط با مدیریت مسائل مالی را کاهش دهند. با تکیه به سواد مالی افراد میتوانند با اطمینان بیشتری بدهیها را مدیریت و سرمایههای خود را افزایش دهند. این امر به آنها این امکان را میدهد تا با خیالی آسودهتر به برنامهریزی آینده بپردازند. درواقع دستیابی به ثبات اقتصادی و بهبود کیفیت زندگی هدف نهایی این دانش نوپا است.
دیدگاهتان را بنویسید